Prawa człowieka to pojęcie reprezentujące koncepcję, według której każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa, wynikające z godności człowieka, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec), nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane), naturalne i niepodzielne. Państwu przypisuje się rolę instytucji, której zadaniem jest ochrona owych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie.Prawa człowieka są powszechne,niezbywalne, nienaruszalne i przyrodzone.
Generacje praw człowieka
Prawa I generacji
Prawa I generacji to podstawowe (fundamentalne), wynikające z natury ludzkiej, niezależne od stanu prawnego obowiązującego w państwie. Źródła tych praw można odnaleźć w filozofii oświecenia oraz ideologii liberalnej. Współcześnie zapisane są w każdej konstytucji państwa demokratycznego.
Związane z egzystencją ludzką:
Prawo do życia
Prawo do wolności osobistej
Wolności do tortur
Związane z wolnością światopoglądu: Wolność wyznania, Wolność sumienia, Wolność myśli, Wolność wyrażania poglądów (wypowiedzi)
Związane z egzystencją prawną człowieka:
Prawo do informacji
Równość wobec prawa
Prawo do osobowości prawnej
Prawo do ochrony prawnej w postępowaniu sądowym
Prawo do tajemnicy korespondencji
Prawo do swobodnego przemieszczania się
Związane z prawami politycznymi (obywatelskimi):
Bierne i czynne prawo wyborcze
Prawo zrzeszania się
Prawo do skarg na organy państwa
Prawo do udziału w życiu publicznym
Prawo równego dostępu do urzędów
Prawa II generacji
Prawa II generacji to prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, zapewniają jednostce rozwój fizyczny i duchowy i bezpieczeństwo socjalne. Nakładają na państwo obowiązki ekonomiczne i socjalne wobec obywatela. Źródłem praw II generacji jest min. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych z 1966roku.
Do praw II kategorii należą:
Prawa ekonomiczne
Prawo do pracy
Prawo do wynagrodzenia
Prawo do słusznych warunków pracy
Prawo do tworzenia związków zawodowych.
Prawa socjalne:
Prawo do świadczeń socjalnych i ubezpieczeń
Prawo do ubezpieczeń zdrowotnych
Prawo do wypoczynku
Prawo do ochrony zdrowia
Prawo do zabezpieczenia społecznego.
Prawa kulturalne:
Prawo do uczestnictwa w życiu kulturalnym
Prawo do edukacji – nauki
Prawo do swobodnych badań
Prawo do korzystania z osiągnięć rozwoju cywilizacyjnego
Prawo do wolności sztuki
Prawa III generacji
Prawa III generacji to prawa kolektywne, solidarnościowe, czyli uprawnienia przysługujące grupom, zbiorowością, narodom, odnoszące się do jakości ich życia .
Do praw III generacji należą:
Prawo do pokoju
Prawo do demokracji
Prawo do rozwoju
Prawo do zdrowego środowiska naturalnego
Prawo do pomocy humanitarnej
Prawo narodów do samostanowienia
Prawo do rozwoju
Prawo do równości wszystkich ludów i narodów
Prawo do własnych zasobów i bogactw naturalnych
Prawo do zachowania własnej tożsamości i praw etnicznych (odnosi się do mniejszości narodowych i etnicznych)
Prawo do wspólnego dziedzictwa przeszłości,
Prawo do ochrony danych osobowych.
Materiały do pobrania:
Pozarządowe organizacje praw człowieka – prezentacja.